" Σούλι, η συμπολιτεία της ελευθερίας , ένα μικρό χωριό στο πουθενά που είχε τα πάντα "

Τι ήταν το Σούλι? 

Ένα μικρό χωριό στο πουθενά που είχε τα πάντα .
Η χώρα των Σελλών , κατά τον Όμηρο ,( μια ερμηνεία απο τις πολλές ) των πρώτων ιερέων της αρχαίας Δωδώνης , μετατράπηκε σε μια ανυπότακτη Συμπολιτεία ανθρώπων που δεν δέχτηκαν να πληρώνουν τα χαράτσια και να κάνουν τα κέφια του κάθε Πασά επι Τουρκοκρατίας.
Το 1550 καμμιά δεκαριά οικογένειες αποφάσισαν να ανέβουν στα βουνά και ίδρυσαν εκεί το δικό τους κράτος. Αυτοί οι λίγοι έγιναν 6000 στα χρόνια που ακολούθησαν και το 1 χωριό έγιναν 11.
Με μάχιμους μόνο 2000 άτομα κατάφεραν να απελευθερώσουν γύρω στα 66 γειτονικά χωριά και να κρατήσουν τη δική τους Συμπολιτεία ελεύθερη - ανεξάρτητη και αυτόνομη για 250 χρόνια χρόνια .
Το 1803 το Σούλι έπεσε , εγκαταλείφθηκε στην ουσία. Επανιδρύθηκε σαν κοινότητα το 1999 .
Ο πιο σημαντικός λόγος της πτώσης του Σουλίου ήταν ,ο διχασμός που είχε παρεισφρήσει μεταξύ των αρχηγών του , ακολούθησαν η τριετής στενή πολιορκία του Αλή Πασά και η προδοσία του Πήλιου Γούση που δεν ισχύει για κάποιους .

Εκείνα τα χρόνια που όλη η ελλάδα είχε υποταχθεί στην Οθωμανική αυτοκρατορία , το Σούλι αποτελούσε ένα φάρο που εξέπεμπε ελπίδα , κρατώντας αναμμένο το φως της επανάστασης για ελευθερία και ανεξαρτησία .
Οι Σουλιώτες έδιναν μάχες καθημερινά απο τη μια να επιβιώσουν στα άγονα βουνά της έτσι κι αλλιώς φτωχής Ηπείρου και απο την άλλη κατά των εχθρών τους , αποδεικνύοντας ότι όταν θέλει ο άνθρωπος μπορεί να κάνει θαύματα αρκεί να ωθείται απο ισχυρό κίνητρο. Κι αυτό το ισχυρό κίνητρο δεν ήταν μόνο η πατρίδα γενικά , αλλά ο δικός τους τόπος και ότι εκείνοι είχαν δημιουργήσει εκεί.

Έζησαν σύμφωνα με τις δικές τους αρχές και πιστεύω , δημιουργώντας τον δικό τους πολιτισμό και μια Συμπολιτεία που οριζόταν απο τα δικά τους μέτρα και σταθμά.

Βασικά χαρακτηριστικά της ήταν ,
Ύψιστο αγαθό η ελευθερία και η διατήρηση αυτής με τίμημα της ίδιας της ζωής τους.
Το ήθος που γι αυτούς σήμαινε λόγο τιμής ( μπέσα) , γι αυτό και δεν υπήρχαν γραπτοί νόμοι αλλά άγραφοι ηθικοί νόμοι .
Ο σεβασμός προς τις γυναίκες και τους γέροντες .
Η εκκλησία του Δήμου ως όργανο αποφάσεων , όπου έπαιρναν μέρος και αποφάσιζαν εκπρόσωποι όλων των φυλών - οικογενειών .
Η μεγάλη πίστη τους στο Χριστό και στην αθανασία των ψυχών.

Ο Αχέροντας που έρρεε κάτω απο τα πόδια τους κάποιο μυστικό θα τους είχε ψυθυρίσει κι όπως είχε δώσει νερό στους Τιτάνες σύμφωνα με το μύθο και νίκησαν τον Δία ,με τον ίδιο τρόπο έδινε νερό και στους Σουλιώτες .Τιτάνες κι εκείνοι μιας άλλης εποχής.

Η ελευθερία για τους Σουλιώτες δεν ήταν μια ιδέα αφηρημένη,δεν ήταν ένα όνειρο που κυνηγούσαν . Δεν έδωσαν μάχες για την απελευθέρωσή τους , όπως έγινε στην υπόλοιπη ελλάδα , αλλά έδιναν μάχες καθημερινά για να τη διατηρήσουν.
Είχαν αποκτήσει ήδη την ελευθερία τους απο την ώρα που ανέβηκαν στα βουνά και αρνήθηκαν να υποταχτούν στον τουρκικό ζυγό.

Η ουσία των αγώνων των Σουλιωτών ήταν ότι , δεν πολεμούσαν για να ελευθερωθούν αλλά όντας ελεύθεροι πολεμούσαν για να μην σκλαβωθούν .
Δεν δεχόταν κανενός είδους εξουσία πάνω απο τα κεφάλια τους και θα έδιναν αγώνα προς όποιον προσπαθούσε να τους υποτάξει.
Αυτό είναι το διαφορετικό μήνυμα του αγώνα τους που σφράγισαν με το Κούγκι και το Ζάλογγο , δυο πράξεις αυτοθυσίας που έμειναν στην ιστορία για να μας θυμίζουν πως...

" Όποιος έχει γνωρίσει την πραγματική ελευθερία δεν έχει άλλο δρόμο , παρά να γίνει αθάνατος "